PROFESSIONAL FACILITATOR

August 27, 2023

หลักการและเหตุผล

Facilitator หรือ วิทยากรกระบวนการ คือ ผู้จัดหรือผู้นำพากระบวนการแห่งการเรียนรู้ที่ช่วยให้เกิดการกลั่นและกรองข้อมูลที่เกิดขึ้นจากสมาชิกกลุ่ม จนตกผลึกการเป็นชุดความรู้ใหม่ที่สามารถนำไปใช้ได้จริงในการทำงานหรือการใช้ชีวิต

แต่ Facilitator หลายท่าน ยังขาดความเข้าใจในกระบวนการอย่างถ่องแท้ ไม่ชัดเจนในบทบาทของตนเอง ขาดทักษะในการสนับสนุนให้เกิดกระบวนการเชิงบวก รวมถึงไม่รู้จักการใช้เครื่องมือ หรือเทคนิคที่หลากหลายในอันที่จะนำกระบวนการกลุ่มไปสู่การถอดบทเรียนและการตกผลึกที่สำคัญ และที่น่าผิดหวังที่สุด คือกระบวนการกลุ่มจบลงด้วยความคลางแคลงสงสัย เนื่องจากมิได้เกิดชุดความรู้ใหม่อย่างที่ตั้งวัตถุประสงค์ไว้ หรือแม้จะได้ข้อสรุปของกลุ่มแต่ก็ไม่สามารถเชื่อมโยงไปถึงการปรับใช้ในหน้างานจริง

หลักสูตรนี้จะทำให้ผู้เข้าอบรมสามารถ

เลือกกระบวนการ (Facilitative Process) ในการดึงความรู้จากสมาชิกกลุ่มมาใช้ได้อย่างเหมาะสมกับบริบท
เลือกเครื่องมือที่หลากหลาย (Facilitative Tool) มาใช้ประกอบกระบวนการได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
รู้จักตั้งคำถามที่ทรงพลัง (Powerful Questioning) เพื่อนำพาสู่การถอดบทเรียนที่ทรงประสิทธิผล
เป็นผู้ฟังที่ดีซึ่งสามารถจับประเด็นและรวบรวมข้อมูลที่สำคัญได้อย่างชัดเจน
จูงใจและสร้างบรรยากาศแห่งความมีส่วนร่วมเชิงบวกอย่างสร้างสรรค์
ทำให้กลุ่มได้ตกผลึกบทเรียนที่สำคัญ (Crystallization) จากการถอดบทเรียน (Debriefing) ได้ตรงตามวัตถุประสงค์และนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้จริง

หัวข้อในการเรียนรู้

กระบวนการในการจัดการเรียนรู้ (Facilitative Process)

+ ประเภทของกระบวนการ

Individual Sharing การแบ่งปันแบบบุคคล
Traditional Group Discussion การอภิปรายกลุ่มแบบดั้งเดิม
Round Robin กลุ่มวน
Cross Pollination กลุ่มผสมเกสร

+ วิธีการของกระบวนการประเภทต่าง ๆ

+ ข้อดีและข้อจำกัดของกระบวนการแต่ละประเภท

เครื่องมือต่างๆ ที่ใช้ในกระบวนการ (Facilitative Tools)

+ ประเภทของเครื่องมือที่หลากหลาย

เกมหรือกิจกรรม (Game and Activity)
กรณีศึกษา (Case Study)
การเล่าเรื่อง (Story Telling)
คลิปวีดีโอ (VDO Clip)
การใช้คำถามตั้งต้น (Beginning Questions)

+ การตั้งคำถามแบบสุด (Peak Pain & Peak Pleasure)

+ การตั้งคำถามเพื่อมุมมองที่แตกต่าง (Perceptual Positions)

การถอดบทเรียนและการตกผลึก (Debriefing and Crystallization)

+ ทักษะในการเป็นผู้ฟังที่มีประสิทธิภาพ (Effective Listening Skills)

การแสดงออกในการฟัง
การสะท้อนกลับ
การจับประเด็นสำคัญ

+ การถอดบทเรียนที่ได้จากสมาชิกกลุ่ม (Debriefing)

+ การตั้งคำถามสู่การตกผลึก (Questioning for Crystallization)

การตั้งคำถามด้วย L.A.T. Model (Learning-Application-Transformation Model)
การตั้งคำถามด้วย Stay Stop Start Model

+ แผนปฏิบัติการส่วนตัว (Tailor Made Action Plan)

+ คิด-เขียน-กล่าว สู่พันธะสัจจะ

Facilitator กับการสร้างบรรยากาศแห่งความมีส่วนร่วม

การละลายพฤติกรรมของสมาชิกกลุ่ม
กติกาและข้อตกลงร่วมกันของกลุ่ม
เทคนิคในการจูงใจเพื่อสร้างความมีส่วนร่วม
การตั้งความตั้งใจก่อนนำสู่กระบวนการ (Intention Setting)
เทคนิคการครองเวทีที่สร้างความมีส่วนร่วม
เสียงดนตรีกับการสร้างบรรยากาศ

รูปแบบของการฝึกอบรม

ใช้เทคนิคในการจำลองสถานการณ์จริงเพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้รูปแบบและเทคนิคต่างๆ อันหลากหลายและซึมซับบรรยากาศในการจัดกระบวนการที่มีประสิทธิภาพได้ด้วยตัวเอง
เรียนรู้ผ่านรูปแบบวิธีการอบรมที่หลากหลายผ่านกิจกรรมกลุ่ม เกม VDO และ Workshop มากมายที่ให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้
บรรยากาศการเรียนรู้เป็นแบบสนุกสนานและเป็นกันเอง ชวนติดตาม ไม่น่าเบื่อ
ผู้เรียนมีโอกาสได้ออกแบบและจัดกระบวนการการเรียนรู้ด้วยตนเอง พร้อมรับการประเมินผล แบบโค้ชชิ่งและ Feedback จากผู้สอน เพื่อการปรับปรุงและพัฒนาการจัดกระบวนการให้ดียิ่งๆขึ้น

หลักการและรูปแบบของการฝึกอบรมและเหตุผล

การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ ที่ผู้เรียนเห็นความสำคัญของสิ่งที่ได้เรียนรู้และ สามารถนำไปใช้ได้จริง จะต้องเกิดจากความสมดุลย์ระหว่างทักษะ (Skillset) และ ทัศนคติ (Mindset) ซึ่งหลักสูตรนี้ได้ถูกออกแบบมาให้มีความกลมกลืนของสองปัจจัยดังกล่าว ดังนี้

ทักษะ (Skillset)

ผู้เข้ารับการอบรมจะได้ฝึกทักษะเพื่อให้เกิดความคุ้นเคยกับการใช้เทคนิคที่ได้เรียนรู้ในคลาส ซึ่งเป็นการฝึกทักษะในหลายรูปแบบ ได้แก่

การฝึกเป็นกลุ่มเล็กแบบสามมิติ (Triad) คือ ผู้ฝึกปฏิบัติการสร้างกระบวนการ ผู้เรียน และผู้สังเกตการณ์ สลับบทบาทกันไปจนครบ ซึ่งจะทำให้ผู้เข้ารับการอบรมได้มีมุมมองที่หลากหลาย
การฝึกการสร้างกระบวนการเสมือนจริง คือการฝึกการสร้างกระบวนการหน้าคลาสกับผู้ฟังกลุ่มใหญ่พร้อมการอัด VDO
มีการให้ Feedback รายบุคคลจากผู้สอน เพื่อการพัฒนาการนำเสนอในครั้งต่อไป
ใช้การ Coaching ซึ่งเป็นการประเมินผลตนเองเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

ทัศนคติ (Mindset)

ผู้สอนออกแบบการสอนให้ผู้เข้ารับการอบรมได้ปรับทัศนคติ เพื่อให้ยอมรับและเห็นความสำคัญของสิ่งที่กำลังเรียนรู้ มีความคิดเชิงบวกและสร้างสรรค์เกี่ยวกับการสอนมากขึ้น เพื่อเพิ่มความมั่นใจในการเป็นกระบวนกร ด้วยกิจกรรมและเทคนิคที่หลากหลาย เช่น

กิจกรรมละลายพฤติกรรม (Ice Breaking) เพื่อให้ลดกำแพงและเปิดใจให้กับการเรียนรู้ และเพิ่มความมั่นใจในการสอนมากขึ้น
กิจกรรม Intention Setting เป็นกิจกรรมที่ทำให้ผู้เรียนละความเป็นตัวตน หรือ ลดอีโก้ที่มีในตนเอง ฝึกการออกจาก Comfort Zone กล้าและยินดีที่จะร่วมกิจกรรมแม้จะไม่คุ้นเคย
การใช้เทคนิควิธีการในการฝึกอบรมต่างๆ เช่น กิจกรรมกลุ่ม เกม กรณีศึกษา บทบาทสมมุติ เวิร์คช็อป คลิปวีดีโอ เสียงเพลง ซึ่งจะกระตุ้นและจรรโลงใจให้ผู้เรียนมีอารมณ์และความรู้สึกร่วม
บรรยากาศของการเรียนรู้ที่สนุกสนานและเป็นกันเอง ชวนติดตาม มีการชื่นชม และให้กำลังใจซึ่งกันและกัน เพื่อเป็นแบบอย่างในการนำไปต่อยอดสู่การนำไปใช้จริง